Glosarioa

Lurzoruaren degradazioak lurzoruaren ezaugarri naturalak suntsitzea edo etengabeko aldaketa deskribatzen du. Hori, besteak beste, eragin antropiko* edo aldaketa klimatikoek eragin dezakete.

Lur apurrak buztin eta humus partikulaz, urez betetako poroez eta hareaz osatuta daude. Indar elektrostatikoen bidez elkartzen dira.

Lurrez jabetzea (askotan legez kanpokoa), gehienbat gobernuek edo korporazioek lurrak eskuratzeko terminoa da.

Lurraren azalean, lurzoruko materiala ez dago jarraitua bezala, baizik eta lur-partikulen forman. Partikula horiek granularrak dira eta material inorganikoz osatuta daude. Lur partikulak alearen tamainaren arabera sailkatzen dira harea, zeta eta buztinean. Lurzoruko partikulen tamainak baldintzatzen du poroaren bolumena eta, beraz, airearen oreka eta lurraren ura atxikitzeko gaitasuna.

Lurzoruko izakiak (Edaphon*) terminoa lurzoruan bizi diren organismo guztiak izendatzeko erabiltzen da.

Lurzoruaren egokitzaileak lurzoruaren hobekuntzarako gehigarriak dira, lurzoruaren emankortasuna eta lurzoruaren bizitza areagotu ditzaketenak. Mantenugai gutxi dutenez, lurzoruaren gehigarriak ez dira ongarritzat hartzen.

Lurzoruaren eraketa oso desberdina da kokapenaren arabera. Ondorioz, lurzoruek ez dute egitura uniformerik, baizik eta gainazalaren pareko edo gutxi gorabeherako geruzatan banatuta daude. Beren propietateetan desberdinak diren geruza horiei “lurzoruaren horizonte” deitzen zaie. Oro har, arroka-geruza oso hondoan dago, lur azpia minerala gainean eta humus-aberastutako lurzorua* gainean.

Ura eta lurraz betetako barrunbeak “lurreko poroak” dira. Poroaren espazioak lurreko poro guztien osotasuna adierazten du. Poro espazioak eta poro tamainako banaketak oso ezberdinak izan daitezke ale tamainako banaketaren, lurzoruaren egituraren, materia organikoaren edukiaren eta humus formaren arabera.

Lurzoru desberdinak sailkatzeko, lurzoru marroia, podsol, gley eta antzeko lurzoru-motak bereizten dira. Lurzoru-motak sistematikoki sailkatzen dira ezaugarri eta propietate diagnostikoekin. Horizonteko ezaugarriak eta sekuentziak oso garrantzitsuak dira sailkapenerako.

Lurzoruaren higadurak kanpoko eraginen ondorioz lurzorua kentzea edo desplazatzea deskribatzen du. Lurzoruaren higaduraren arrazoi nagusiak euria (isuriaren ondorioz) eta haizea dira.

“Lur erabiliak” gizakiek eraikuntzarako, garraiorako, aisialdirako eta beste helburu batzuetarako zuzenean eta iraunkorki aldatu dituzten eta beren produktibitate biologikoa galdu duten eremuak dira.