Ura biltegiratzeko gaitasuna neurtzea.

Muntatze-lan esperimental honen bidez, euri-zaparrada bat simulatuko da landaretza duen lurzoru ireki eta zigilatu batean. Hartara, lurzoruaren higadura eta landareen eragina bistaratuko dira. Horretaz gainera, agerian geratuko dira euriak lurzoruan eragiten dituen ondorioak, zigilatze-mailari eta lurzoruaren bizitasunari dagokienez.

IKASKUNTZA-HELBURUAK

Zer egin dezakete ikasleek?

  • Landareek mikrokliman, airearen kalitatean, lurzoruan eta uraren zikloan dituzten eragin positiboak izendatu eta justifikatu.
  • Korrelazioak ondorioztatu, baita klima-aldaketari dagokionez ere.
  • Uraren biltegiratze-gaitasunari buruzko esperimentua egin, argibideei jarraikiz, eta egiten dituzten behaketak dokumentatu eta ebaluatu.
  • Eskuratutako ezagutzak ikastetxe-ingurunearen diseinuan aplikatu.

Sakoneko informazioa

Irakasgaiak: biologia eta ingurumen-ikasketak, fisika eta kimika, artisau-hezkuntza

Beharrezko materiala: 2 litroko 3 PET botila huts, ura, guraizeak, lur soltea, soropil-zatia edo -baldosa, armazoia, 3 ontzi (gutxienez litro bateko edukierakoak), neurketarako 3 edalontzi (gutxienez 0,5 l-ko edukierakoak), etiketak, arkatza.

Beharrezko gelak eta ekipamendua: ikasgela.

Aproposa talde handi eta txikietarako (egunkaria prestatzeko eta egiteko).

Behar den denbora: unitate didaktiko bat (prestakuntzaren arabera luza daiteke).

Prestaketa

  • Esperimentua egiteko, euskarri egoki bat behar da 3 PET botiletarako —aldez aurretik prestatuko dugu—. Eskulan-eskola bat balia daiteke horri buruzko ideiak bilatzeko, diseinatzeko eta ikasleekin batera talde txikietan eraikitzeko.
  • Gainera, 3 PET botilak luzetara irekiko dira botilaren lepo-paretik hasita, eta gainazal handi bat ebakiko da (erdi-paretik luzetara). Ikusi irudia. Hori ere ikasgelan prestatu daiteke ikasleekin.
  • Erretiratu lurra eta belar freskozko baldosa esperimentua egin aurretik.

kasgelan egin beharreko urratsak

  1. Landareek dituzten eragin positiboen gaia aurkeztuko diegu ikasleei. Galdera hauek eztabaida daitezke: Zer onura dituzte landareek gizakiontzat? Zer-nola atera diezaiekegu etekina landareei ikastetxean?
  2. Lur soltea prestatutako PET botiletako batean sartu eta estutu egingo dugu pixka bat; soropil-baldosa beste batean estutuko dugu, eta hirugarren botila hutsik utziko dugu.
  3. Botilak prestatutako euskarriaren laguntzarekin jarriko ditugu. Kontu hartuko dugu pixka bat okertuta gera daitezen, irekidura beherantz begira dutela (ikusi irudia). Jarri edalontzi bat botilaren irekidura bakoitzaren azpian. Bete neurketarako edalontzi bakoitza litro erdi urez. Honela etiketatuko ditugu botilak edo edalontziak:
    • Botila hutsa = lur zigilatua (adibidez, asfaltoa).
    • Lur soltez betetako botila = lurzoru ez-begetala eta babestu gabea (adibidez, uzta bildu osteko soro batekoa).
    • Belar-baldosaz betetako botila = landaretza duen eta babestuta dagoen lurzorua (adibidez, belardi batekoa).
  4. Ikasle batzuek neurketa-ontzi baten edukia isuriko dute esperimentazio-gainazal bakoitzaren gainean (ahal dela, abiadura berean eta altuera beretik). Gainerakoek prozesuari erreparatuko diote.
  5. Eztabaidatu ikasleekin egiten dituzten oharrak.
    • Non xukatu da ura azkarrago? Eta non motelago?
    • Zein botilatatik kanporatu da lurrik gehien? Zergatik gertatu da hori?
    • Zer garrantzi dute gizakiarentzat arrisku naturalek (luiziak, uholdeak)?
    • Zer egin daiteke lurzorua higaduratik babesteko?
    • Zer eragin dute landareek?
    • Zer ur litzateke edangarria eta zergatik?

Europako Batzordeak argitalpen hau ekoizteko ematen duen laguntzak ez du edukia onesten. Eduki honek egileen iritziak islatzen ditu bakarrik, eta Batzordeak ez du bere gain hartzen erantzukizunik edukiotan jasotako informazioa erabiltzeko moduaren gainean.

Scroll to Top