Eskualdeko informazioa: bero-uharteak
Lotutako gaiak beste herrialde batzuetan
Hiriko bero-uharteak – konparazio bat
Hiriko bero-uhartearen efektua hiriko tenperaturarik altuenekin dago lotuta, gauez gutxiago jaisten baitira efektu hori ez duten lekuetan baino. Hirietan zigilatutako azaleraren proportzio handia delako, eraikinak trinkoak direlako, eta berdegune eta landare gutxi daudelako gertatzen da hori. Beraz, bero-boladak arazo handia dira, bereziki hirietan (ikusi, halaber: bero-uharteak). Non daude eskualderik beroenak eta bero-uharteak? Hona hemen zenbait herrialdetako bero-guneak. Ideia: Alderatu adibideak zure ikasleekin, eta utzi pentsatzeko denbora, lotura ezar dezaten beren eskualdearekin eta eskualdeko hiriekin. Aldatu dira haien hiriko edo eskualdeko tenperaturak azken hamarkadetan? Eskatu ikasleei apur bat ikertzeko.
AUSTRIA
Austrian, ekialdean daude tenperaturarik beroenak, Hungariatik eta lautada panoniarretik hurbil. Austriako hiririk beroenak Eisenstadt eta Viena dira. Grazekin batera, hiri horiek izaten dituzte udako egun eta egun tropikal gehienak. Udako egunetan, tenperatura maximoa 25 °C-koa izaten da gutxienez. 30 °C-tik gora duten egunak egun tropikaltzat hartzen dira. Esaterako, 2021ean, udako 80 egun baino gehiago eta 24 egun tropikal erregistratu ziren Eisenstadt, Viena eta Graz hirietan. 2021ean, urteko batezbestekoa —hau da, urte osoko batez besteko tenperatura— 11,2 oC-koa izan zen Eisenstadten, 11,1 °C-koa Vienan, eta 12 °C-tik gorakoa Vienako erdigunean. Beraz, bi hiri horiek izan ziren Austriako beroenak. Hain zuzen, Austriako aurreko tenperaturarik altuena 40,5 °C-koa izan zen, 2013an, Behe Austriako ekialdean (Bad Deutsch-Altenburg).
ALEMANIA
Tokirik beroenaren gaia hainbat modutan uler —eta erantzun— daiteke. Alde batetik, epe laburreko bero-muturrei errepara dakieke. Ikuspuntu horretatik, 40 °C-tik gorako tenperaturak izan dira Karlsruhe, Friburgo, Kitzingen, Geilenkirchen, Duisburg-Baerl, Kolonia-Stammheim, Kleve eta Ling/Ems hirietan. Uda bero bakoitzean, beste leku batzuk gehitzen dira zerrenda horretan. Beste batetik, urte bateko —edo zenbait urteko— batez besteko tenperaturak har daitezke kontuan. 2021ean, batez besteko tenperaturarik altuena 11,4°C-koa izan zen, Kolonia-Stammheimen; hots, urte bereko Alemaniako batezbestekoa baino 2,3°C altuagoa. Beste iturri batzuk
- https://home.meinestadt.de/deutschland/magazin/wissenswertes-ueber-deutschland/rankings/hitzerekorde-in-deutschland
- https://www.morgenpost.de/vermischtes/article235869213/hitze-rekorde-sommer-heisseste-orte-deutschland.html
- https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1070875/umfrage/waermste-orte-in-deutschland-nach-durchschnittstemperatur/
Espainia
Tenperaturaren banaketa oso irregularra da Espainian, haren orografia askotarikoa eta kokapen geografikoa direla eta. 2021ean, Espainiako batez besteko tenperatura 14,2 ºC izan zen, 0 ºC eta 22 ºC arteko oszilazioekin. Lehenengoak Pirinioetan, Kantauri eta Iberiar mendikateetan eta Sierra Nevadan erregistratzen dira, eta bigarrenak, berriz, herrialdearen hegoaldeko muturrean, Kanarietako ekialdeko uharteetako kostaldean.
Uztaila eta abuztua dira urteko hilik beroenak, eta hotzena, berriz, urtarrila. Uztailean batez besteko tenperaturak 25 ºC-tik gorakoak izaten dira lurralde osoan. Salbuespena dira Kantauri isurialdea —hor freskoagoak izaten dira, itsasoaren eta brisaren leuntze-eraginaren ondorioz— eta mendikate nagusietako tontorrik garaienak.
Kordobako Montoro udalerrian erregistratu da Espainiako tenperaturarik beroena: 47,4 ºC 2021eko abuztuaren 14an (iturria: AEMET). Alabaina, Sevillan dute urteko batez besteko tenperaturarik altuena (19,2 ºC), baita udako batezbesteko altuena ere (28,2 ºC uztailean). Era berean, nabarmentzekoa da Euskadik 2022ko ekainean izan zuela tenperatura-errekorra Hondarribian (Gipuzkoa), 42,7 gradu zentigradurekin.
Iturriak:
http://atlasnacional.ign.es/wane/Clima
https://www.aemet.es/en/noticias/2022/01/2021_resumen_climatico
Herrialdeari buruzko informazio zehatza
